Community-Oriented Primary Care (COPC) 

COPC ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนหลักคือ

ขั้นที่ 1  นิยามประชากรที่รับผิดชอบและกำหนดกลุ่มชุมชน 

• แพทย์ควรรู้ลักษณะและการกระจายทางประชากร (population) ในเขตที่รับผิดชอบ แล้วกำหนดกลุ่มชุมชน (community) ที่แพทย์มองเห็นปัญหา หรือต้องการค้นหาปัญหา ได้แก่ 

  • กลุ่มชุมชนที่ติดตามรักษาโรคเรื้อรัง 

  • กลุ่มวัยรุ่น 

  • กลุ่มผู้สูงอายุ

  • กลุ่มผู้ด้อยโอกาส เป็นต้น. 

• แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวหรือแพทย์ปฐมภูมิอื่นๆ ไม่ควรรู้จักเฉพาะผู้ที่เจ็บป่วยมารับการรักษาเท่านั้น
  
  

ขั้นที่ 2  สำรวจและค้นหาปัญหาสุขภาพของชุมชน 

• เมื่อได้กำหนดกลุ่มชุมชนแล้ว ต้องศึกษาปัญหาของกลุ่มนั้นๆ โดยรวม ได้แก่ 

  • ปัญหาด้านองค์ประกอบย่อยต่างๆ ของประชาชนในกลุ่ม 

  • ปัญหาด้านสังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรม ความเชื่อ พฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ

  • ปัญหาสุขภาพ แล้วจัดลำดับความจำเป็นก่อน-หลัง.
    
    

ขั้นที่ 3 การจัดทำโครงการเพื่อแก้ไขปัญหา 

• เมื่อได้รับรู้ปัญหาสุขภาพของกลุ่มชุมชนแล้ว แพทย์ควรวางแผนดำเนินการแก้ไขตามลำดับความสำคัญของปัญหา ความยากง่าย และความเป็นไปได้ของวิธีการแก้ไข 

• รวมทั้งการหาวิธีป้องกันและวิธีการส่งเสริมสุขภาพ การจัดทำโครงการเหล่านั้นอาจจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนการจัดระบบบริการของหน่วยบริการ นั้น เช่น เน้นกิจกรรมเชิงรุกในพื้นที่มากขึ้น. ในการจัดทำโครงการ กลุ่มชุมชนเป้าหมายไม่ควรเป็นกลุ่มคนที่มาใช้บริการในระบบเป็นประจำอยู่แล้ว ควรมุ่งที่กลุ่มซึ่งมีความเสี่ยงต่อสุขภาพ หรือกลุ่มด้อยโอกาส.

ขั้นที่ 4  การติดตามและประเมินผลโครงการไม่ว่าจะเป็นผลสำเร็จหรือพบแต่ปัญหา อุปสรรคผลเหล่านั้นจะนำไปสู่การปรับปรุงแก้ไขวิธีดำเนินการเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของการแก้ไขปัญหาสุขภาพของกลุ่มชุมชนนั้น. ขั้นตอนสุดท้ายนี้มีความสำคัญมาก เนื่องจากเป็นการนำผลดำเนินการมาปรับแต่งวิธีดำเนินการให้ตรงกับความต้องการและปัญหาที่แท้จริงของกลุ่มชุมชน ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน คำนึงถึงความยั่งยืนของโครงการ หรืออาจนำไปสู่การตัดสินใจล้มเลิกโครงการที่ไม่ก่อประโยชน์ ไม่คุ้มทุน หรือนำไปสู่การริเริ่มโครงการใหม่.